W naszym ciele mamy więcej wapnia niż jakiegokolwiek innego minerału. 99% całego wapnia przechowywane jest w kościach i zębach. Reszta jest głównie we krwi, mięśniach i płynie między komórkami. Wapń – co powinniśmy o nim wiedzieć?
Czym jest wapń i po co jest nam potrzebny?
Wapń jest minerałem występującym w wielu produktach spożywczych. Organizm potrzebuje wapnia, aby mięśnie i naczynia krwionośne mogły się kurczyć i rozszerzać, wydzielać hormony i enzymy, oraz aby kości były silne i twarde. Wapń sprawia również, że mięśnie mogą się poruszać, a nerwy przenosić wiadomości między mózgiem a dowolną częścią ciała. Ponadto, wapń pełni ważną rolę w naczyniach krwionośnych – wspomaga transportowanie krwi w organizmie oraz dzięki niemu uwalniane są hormony i enzymy, które wpływają na prawie każdą funkcję w ludzkim ciele.
W jakich produktach występuje wapń?
Wapń znajduje się w wielu produktach spożywczych. Łatwo można zapewnić zalecane dawki wapnia jedząc zróżnicowane produkty spożywcze. Mleko, jogurty i sery są głównymi źródłami wapnia. Wśród roślinnych źródeł wapnia warto wymienić jarmuż, brokuły i kapustę pekińską. Także ryby z miękkimi kośćmi, takie jak sardynki z puszki i łosoś, są doskonałymi zwierzęcymi źródłami wapnia. Większość ziaren (takich jak pieczywo, makarony i zboża), mimo że nie zawiera dużo wapnia, znacznie zwiększa jego ilość w organizmie, ponieważ jemy je często i w dużych ilościach. Wapń dodaje się także do płatków śniadaniowych, soków owocowych, napojów sojowych i ryżowych oraz tofu. Aby dowiedzieć się, czy te pokarmy zawierają wapń, sprawdzaj etykiety produktów.
Co się stanie, gdy nie dostarczysz organizmowi wystarczającej ilości wapnia?
Niedostateczne spożycie wapnia nie powoduje objawów, które można zauważyć w krótkim czasie, ponieważ organizm utrzymuje poziom wapnia we krwi przez pobieranie go z kości. W dłuższym rozrachunku, spożycie wapnia poniżej zalecanych poziomów ma konsekwencje zdrowotne, takie jak zmniejszenie masy kostnej (osteopenia) oraz zwiększanie ryzyka osteoporozy i złamań kości. Objawy ciężkiego niedoboru wapnia obejmują drętwienie i mrowienie palców, drgawki i nieprawidłowy rytm serca, które mogą prowadzić nawet do śmierci, jeśli nie zostaną na czas wyleczone. Objawy te występują prawie zawsze u osób z poważnymi problemami zdrowotnymi lub poddawanych pewnym zabiegom medycznym.
Zobacz także: Białko – wszystko, co powinieneś wiedzieć
Czy wapń może być szkodliwy?
Zbyt duża ilość wapnia może powodować przede wszystkim zaparcia. Może również zakłócać zdolność organizmu do wchłaniania żelaza i cynku, ale ten efekt nie został jeszcze dobrze przebadany. U osób dorosłych zbyt duża ilość wapnia (wyłącznie z suplementów diety, nie z pożywienia) może zwiększać ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych. Niektóre badania pokazują, że ludzie, którzy spożywają duże ilości wapnia mogą mieć zwiększone ryzyko raka prostaty i chorób serca, ale potrzebne są dalsze badania, aby zrozumieć te potencjalne powiązania. Górny limit dziennej dawki wapnia dla osoby powyżej 1 roku życia wynosi około 3000 mg. Większość ludzi nie dostarcza swojemu organizmowi ilości powyżej górnej granicy z samej żywności. Nadmierne spożycie, gdy już występuje, to zwykle pochodzi z suplementów. Badania pokazują, że niektóre starsze kobiety w Stanach Zjednoczonych często osiągają wartości nieco powyżej górnej granicy, ponieważ stosowanie suplementów wapniowych jest tam powszechne.
