Czym jest witamina E i co robi?
Witamina E jest to rozpuszczalny w tłuszczach składnik odżywczy, który występuje w różnorakich produktach spożywczych. W organizmie człowieka działa jako przeciwutleniacz. Pomaga w ochronie komórek przed szkodliwym działaniem wolnych rodników (przedwczesnym starzeniem się organizmu, artretyzmem, nowotworami). Wolne rodniki to związki, które gdy napotkają na swej drodze zdrowe komórki i zabierają im jeden elektron, co powoduje uszkodzenia białek, tłuszczy i kwasów nukleinowych zdrowych cząsteczek. Ludzie są szczególnie narażeni na powstawanie wolnych rodników podczas wdychania dymu papierosowego, stanów zapalnych, przy zanieczyszczeniach powietrza i w sytuacjach stresowych.
Nasz organizm witaminy E potrzebuje również do wzmocnienia układu odpornościowego, aby ten mógł zwalczyć atakujące go bakterie i wirusy. Pomaga także poszerzyć naczynia krwionośne i zapobiegać krzepnięciu krwi w ich wnętrzu. Ponadto, komórki wykorzystują witaminę E do wzajemnego oddziaływania i wykonywania wielu ważnych funkcji.
W jakich produktach można znaleźć witaminę E?
Witamina E naturalnie występuje w żywności i są nią wzbogacane niektóre pokarmy. Aby uzyskać zalecane dzienne spożycie witaminy E wystarczy spożywać różne produkty żywnościowe, takie jak oleje roślinne (z kiełków pszenicy, słonecznika, krokosza balwierskiego – to jedne z najlepszych źródeł witaminy E), kukurydza, orzechy (orzeszki ziemne, laskowe, migdały) i nasiona (np. pestki słonecznika) oraz zielone warzywa (szpinak, brokuły). Wiele firm spożywczych dodaje witaminę E do płatków śniadaniowych, soków owocowych, margaryn, past do smarowania pieczywa i innych produktów spożywczych. Aby dowiedzieć się, które produkty zawierają witaminę E, warto sprawdzić ich etykiety.
Co dzieje się w przypadku niedoboru witaminy E?
Niedobór witaminy E występuje bardzo rzadko. Jeśli już zostanie wykryty, prawie zawsze jest on związany z pewnymi chorobami, w których tłuszcz nie jest odpowiednio trawiony lub wchłaniany. Jest to np. choroba Leśniowskiego-Crohna, mukowiscydoza i niektóre rzadkie choroby genetyczne, takie jak abetalipoproteinemia i ataksja z niedoborem witaminy E (AVED). Niedobór witaminy E może powodować uszkodzenia nerwów i mięśni, czego skutkiem jest utrata czucia w rękach i nogach, utrata kontroli ruchów ciała i problemy ze wzrokiem. Inną oznaką niedoboru jest osłabiony układ odpornościowy.
Czy witamina E może być szkodliwa?
Spożywanie witaminy E w żywności nie jest w żaden sposób ryzykowne ani szkodliwe. Jednak, jeśli dostarczamy wysokie dawki witaminy E w postaci suplementu, może to zwiększać ryzyko krwawień (przez zmniejszenie zdolności krwi do tworzenia skrzepów po przecięciach skóry lub urazach) i poważnych krwotoków w mózgu (znanych jako udar krwotoczny). Z tego powodu górny limit dziennego spożycia witaminy E dla dorosłych wynosi 1500 jm / dzień dla suplementów sporządzonych z naturalnej postaci witaminy E i 1100 jm / dzień dla suplementów produkowanych z syntetycznej witaminy E. Ograniczenia dla dzieci są niższe niż dla dorosłych. Niektóre badania sugerują, że przyjmowanie suplementów witaminy E nawet poniżej tych górnych limitów może być szkodliwe. Dla przykładu, w jednym z badań wśród mężczyzn, którzy przyjmowali 400 jm witaminy E każdego dnia przez kilka lat, mieli zwiększone ryzyko raka prostaty.
Źródła:
https://medlineplus.gov/ency/article/002406.htm
https://ndb.nal.usda.gov/ndb/
https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminE-Consumer/
