Kwas foliowy, inaczej witamina B9 lub kwas pteroiloglutaminowy, jest rozpuszczalnym w wodzie związkiem chemicznym, niezbędnym dla funkcjonowania ludzkiego organizmu. Obecnie w odniesieniu do jego działania funkcjonuje częściej określenie foliany, co wskazuje szerzej na grupę związków o podobnych właściwościach i budowie. Odkrycie i poznanie kwasu foliowego miało miejsce w pierwszej połowie XX wieku i zbiegło się z badaniami nad niedokrwistością megaloblastyczną, którą jak się okazało wywołuje m.in. jego niedobór. Nazwa kwas foliowy nawiązuje do liści (folium) szpinaku, z których to w roku 1941 wyizolowano po raz pierwszy dany związek. Wiodący przedstawiciel folianów, czyli kwas pteroiloglutaminowy jest najtrwalszym pośród danej grupy substancji, choć podobnie jak i reszta najlepiej czuje się w środowisku obojętnym, kiedy to w środowisku zasadowym i kwaśnym oraz pod wpływem światła, a także czynników utleniających i redukujących ulega rozpadowi. Foliany występują w roli prekursorów koenzymów umożliwiających funkcjonowanie wielu istotnym enzymom. Biorą udział w dostarczaniu ogromnej ilości reszt jednowęglowych, w tym: metylowej, metylenowej, metenylowej, formylowej i formiminowej. Obecnie kwas foliowy silniej utożsamiany jest z rozwojem płodu, aniżeli układem krwionośnym pomimo, iż istotność kwasu foliowego w kontekście braku wad cewy nerwowej została ustalona w latach późniejszych. Co ciekawe, pomimo dużej wiedzy o niezbędności folianów, w dalszym ciągu ich niedobory są duże i zajmują czołowe miejsce pośród niedoborów witamin na świecie.
Najważniejsze funkcje kwasu foliowego
- Umożliwia tworzenie zasad purynowych i pirymidynowych oraz nukleotydów ważnych dla powielania i utrzymania materiału genetycznego
- Bierze udział w przemianach aminokwasów, jak: histydyny do kwasu glutaminowego, fenyloalaniny do tyrozyny, czy wzajemnych transpormacji glicyny i seryny
- Jest niezbędna w procesie tworzenia fosfolipidów
- Stanowi istotny czynnik dla procesów krwiotwórczych
- Wspomaga dostawę grupy metylowej do remetylacji homocysteiny
- Umożliwia prawidłowy rozwój i funkcjonowanie cewy nerwowej
- Uczestniczy w budowie otoczki mielinowej komórek nerwowych
- Jest niezbędna dla wytwarzania licznych neuroprzekaźników
Kwas foliowy jako wsparcie dla utrzymania dobrej kondycji włosów
Foliany rzadko kiedy bywają bezpośrednio łączone z wpływem na utrzymanie pięknych włosów, co poniekąd można wytłumaczyć małą ilością dostępnych badań w tym zakresie. Niemniej jednak dostarczenie odpowiedniej ilości kwasu foliowego, podobnie jak witaminy B12, jest istotne z perspektywy przeciwdziałania wystąpieniu niedokrwistości megaloblastycznej. Ewentualny rozwój danego schorzenia prowadzi do zapaści odnowy i funkcjonowania całego ustroju, nie omijając przy tym pogorszenia jakości włosów. Kwas foliowy jest niezwykle ważny dla zachodzenia procesów syntezy licznych struktur. Pełni on role w procesach przemian składników odżywczych oraz biosyntezie nukleotydów purynowych i pirymidynowych stanowiących prekursory niezbędne do naprawy i syntezy DNA. Ponadto poprzez generowanie grup metylowych potrzebnych do kontroli ekspresji genów, zawiaduje w pewien sposób reakcjami umożliwiającymi tworzenie materiału genetycznego. Można powiedzieć, że omawiana witamina pracuje u podstaw procesów odpowiedzialnych za powstawanie włosa, a bez niej proces ten nie byłby możliwy.
Co istotne kwas foliowy angażując się powielanie materiału genetycznego wywiera istotny wpływ na jakość skóry stanowiącej podłoże i tło dla włosów. Zauważa się jej wkład nie tylko w budowę nowych komórek, ale także ich utrzymanie poprzez ochronę struktur DNA. Kwas foliowy wywiera istotne działanie przeciwutleniające bezpośrednio, jak i pośrednio w cyklu remetylacji homocysteiny i biosyntezy metioniny de novo, co istotnie wpływa na zachowanie integralności materiału genetycznego. Właściwości te mają szczególne znaczenie dla skóry wyeksponowanej na promieniowanie słoneczne, bądź inne czynniki stresogenne. Dzięki jej właściwej podaży możliwe jest utrzymanie skóry o wymaganej jędrności i pigmentacji.
