ZdrowieCukier – Biała Śmierć? Dlaczego powinieneś się go wystrzegać?

Cukier – Biała Śmierć? Dlaczego powinieneś się go wystrzegać?

cukier

Cukier choć potocznie nazywany jest białą śmiercią, to z reguły zagościł już w naszych domach na stałe. Zdajemy sobie z tego sprawę, że w nadmiarze jest szkodliwy, a jednaka ciężko jest się go wystrzegać. Z uwagi na dużą zawartość cukrów w produktach spożywczych takich jak – słodzone napoje, jogurty, batoniki, czy płatki śniadaniowe powinniśmy z rozwagą wybierać jak najmniej przetworzone wyroby żywnościowe. Ponadto specjaliści: dietetycy i lekarze zalecają zaprzestać słodzenia napojów takich jak kawa, czy herbata. Ciężko jest na co dzień unikać cukru. Dlaczego tak trudno z niego zrezygnować? I jakie są konsekwencje diety pełnej cukru? Przeczytasz poniżej.

cukier

Spis treści:

  1. Stewia
  2. Ksylitol
  3. Inulina
  4. Syrop klonowy
  5. Miód
  6. Cukier kokosowy
  7. Pełny cukier trzcinowy
  8. Melasa

   

 

Cukier – jaka jest definicja?

Cukier – jest to substancja słodząca, która powstaje w wyniku przetworzenia przemysłowego jego roślinnych źródeł m.in. buraka cukrowego (w klimacie umiarkowanym) lub trzciny cukrowej (uprawianej w warunkach tropikalnych). W wyniku procesu rafinacji pozyskuje się jego oczyszczone kryształki. Natomiast glukoza i fruktoza – to komponenty cukru, z których składa się pojedyncza cząsteczka.

 

cukier

   

Krótka historia cukru

Cukier to też to po prostu sacharoza, z łacińskiego succarum, a pierwotna nazwa wywodzi się ze staroindyjskiego to śárkarā. Już w starożytnych Indiach sok z trzciny cukrowej był wykorzystywany w medycynie ajurwedyjskiej np. w celu przyśpieszenia gojenia się ran. Lecz popularność zyskał dopiero po wynalezieniu metody krystalizacji w V wieku n.e. za panowania Dynastii Guptów. A w kolejnych wiekach wkradł się na stałe do kuchni Chińskiej i Bliskiego Wschodu.

 

Cukier uzależnia

Cukier jest silnie uzależniający – to fakt i zostało to potwierdzone w wielu badaniach. Osoby uzależnione od cukru w czasie odstawienia go odczuwają takie same reakcje jak nałogowy palacz, narkoman, alkoholik lub osoba przywiązana do innych substancji pobudzających. Będąc na głodzie cukrowym towarzyszy im natrętna myśl i ogromna chęć na coś słodkiego. Czują między innymi rozdrażnienie, drgawki lub zmęczenie, a ukojenie przynosi tylko dawka cukru. Organizm domaga się substancji, którą mu zabrano – pojawia się uczucie fachowo określane jako “głód cukrowy”.

cukier

 

Konsekwencje diety pełnej cukru

Wiemy już, że nadużywanie cukru może powodować uzależnienie od tej słodkiej substancji, ale nie tylko. Prowadzi również do szeregu niekorzystnych zmian w organizmie, które wpływają na utratę zdrowia i pogorszenia jakości życia.

Nadużywanie białego cukru może prowadzić do nagłej senności (zależy to od tego jak twój organizm reaguje na cukry – możesz być pobudzony, gotowy do działania lub może cię ogarnąć natychmiastowa senność i brak energii).

Nadmiar cukru w diecie prowadzi również do powstawania próchnicy oraz chorób dziąseł. Ponadto nasz biały zabójca może prowadzić do zaburzeń związanych ze wzrokiem. Wpływ na dobre widzenie ma poziom glukozy we krwi (za duży lub za mały poziom cukru – czyli wahania glikemii powodują okresowe zaburzenia widzenia).

Wszystko jest dla ludzi, tylko pamiętajmy o umiarze. Wystarczy zwracać uwagę na to co jemy, czytać składy opakowań i nie przesadzajmy ze słodzeniem porannej kawy. Ograniczenie cukru pozytywnie wpłynie na twoje samopoczucie i zdrowie więc warto jest się przełamać i ograniczyć cukier w diecie. Pamiętaj, zdrowie i życie masz jedno, a lepiej jest zapobiegać chorobom niż je później leczyć.

 

Choroby do których prowadzi nadmierne spożycie cukru

Nadmiar cukru w diecie prowadzi do nadwagi i otyłości – a przez otyłości rozwijają się inne choroby jak:

  • Choroby układu krążenia
  • Nadciśnienie tętnicze
  • Zaburzenia oddychania
  • Cukrzyca typu 2
  • Wysokie stężenie lipidów
  • Schorzenia pęcherzyka żółciowego
  • Zaburzenia miesiączkowania
  • Zwyrodnienia stawów
  • Miażdżyca
  • Choroby nowotworowe

cukier

 

Cukier jest szczególnie szkodliwy dla dzieci

Organizm młodego człowieka w fazie rozwoju potrzebuje dużej dawki białka, aminokwasów, tłuszczy, natomiast węglowodany (czyli cukier) są na samym końcu tej listy. Ich zapotrzebowanie stanowi bardzo mały odsetek – to jest poniżej 10%, jednak powinny to być np. owoce, warzywa, czy produkty zbożowe, a nie słodkie przekąski, cukierki, lody, albo desery. Już we wczesnym etapie rozwoju dzieci kształtują swoje nawyki żywieniowe i to w dużej mierze od nich zależy jak ich jadłospis będzie wyglądał w przyszłości. Za utrwalanie złych przyzwyczajeń odpowiedzialni są po części rodzice, ale współwinne są też koncerny żywnościowe, które promują usilnie śmieciowe jedzenie oraz słodkie przekąski. Niektóre produkty choć wyglądają niewinnie i w składzie mogą mieć dodatkową zawartość witamin, mikroelementów i minerałów np. wapń w serkach – to i tak może być tam dużo cukru, o czym rodzice nie są świadomi.

Innym aspektem jest fakt, iż zamiast zwykłego cukru w produktach dedykowanych dla dzieci znajdują się tańsze wysoce szkodliwe słodziki lub syrop glukozowo-fruktozowy. Który to z kolei w dużych ilościach obciąża i utrudnia prawidłowe funkcjonowanie wątroby! Przez co cukier nie jest trawiony prawidłowo i odkłada się w organizmie w formie tłuszczu trzewnego. Zlokalizowanego wokół brzucha i klatki piersiowej, otaczając kluczowe narządy wewnętrze. Nadmiar tych substancji w diecie dziecka to prosta droga do nadwagi i otyłości oraz chorób które się z nimi wiążą.

 

Źródła cukru w diecie

Cukier to nie tylko dodatek do napoi lub słodkich deserów i przekąsek, występuje także naturalnie w roślinach: owocach, a także warzywach. W takiej formie prosto z natury jest o wiele bardziej korzystny dla zdrowia – oczywiście z umiarem. Ponieważ cukier prosty: fruktoza i glukoza, są lepiej syntetyzowane przez nasz organizm, w porównaniu do cukru rafinowanego lub niezdrowego i szkodliwego syropu glukozowo-fruktozowego.

W codziennym jadłospisie porcja warzyw i owoców jest wskazana i nie należy ich unikać. Glukoza jest obecna w każdej komórce naszego ciała i jej udział jest wymagany i potrzebny w wielu wewnętrznych procesach.

Wśród owoców z największą zawartością cukru charakteryzują się dojrzałe dary natury jak: winogrona, banany, czereśnie, gruszki, mango, wiśnie, śliwki oraz jabłka. Warzywa to: pomidory, dynia, cebula, rośliny strączkowe, marchew, czerwona papryka, kapusta, brukselka, por – choć w ich przypadku to wartości o wiele mniejsze, niż w wspomnianych owocach.

Więc bez obaw możesz po nie sięgać, nasz organizm jest z biologicznego punktu widzenia dostosowany do metabolizowania cukrów pochodzenia roślinnego.

Inne produkty spożywcze powodujące skok cukru we krwi, to żywność bogata w węglowodany z wysokim indeksem glikemicznym. Szczególną uwagę na nie powinny zwracać osoby chore na cukrzycę i będące na diecie odchudzającej, ponieważ pobudzają apetyt. Wysoki indeks (IG) posiadają m.in.:

  • żywność wysokoprzetworzona – typu fast food,
  • produkty z białej mąki: białe pieczywo,
  • biały ryż,
  • słodycze i przekąski np. chipsy,
  • płatki śniadaniowe,
  • produkty mleczne: serki, desery,
  • piwo,
  • daktyle suszone.

cukier

 

Dlaczego fruktoza z naturalnych źródeł jest lepsza niż syrop glukozowo-fruktozowy?

Ponieważ jej ilość nie jest tak stężona, jak w formie syropu glukozowo-fruktozowego. W dojrzałych owocach najbardziej zasobnych w fruktozę jest ona rozcieńczona z wodą i wątroba naturalnie radzi sobie z jej trawieniem. Chyba, że zjesz kilogram owoców naraz – wtedy możesz mieć problem z jej metabolizmem, ale to raczej mało prawdopodobne. Inaczej jest w przypadku syropu glukozowo-fruktozowego, którego dawka jest bardzo stężona, w jednej porcji deseru lub szklance kolorowego napoju może być ukrytych nawet kilka łyżeczek cukru. Więc praca wątroby jest po prostu zbyt bardzo obciążona takimi potężnymi ilościami, w związku z czym niestrawiona fruktoza zamienia w tkankę tłuszczową. Co gorsza jest to tłuszcz trzewny! Bardzo niebezpieczny dla zdrowia, ponieważ obrasta on ważne narządy wewnętrzne i w nadmiarze może powodować ich dysfunkcje, a w dalszej kolejności być podłożem do rozwoju innych chorób. Dodatkowo bardzo ciężko jest go potem spalić.

 

Jak ograniczyć i wyeliminować cukier?

Tak naprawdę nie da się w 100% wyeliminować cukru z diety, ponieważ jest on naturalnym składnikiem produktów roślinnych, owoców i wielu warzyw. Można za to próbować ograniczyć jego spożycie wykluczając napoje kolorowe i wody smakowe oraz unikać dodatkowego słodzenia kawy, czy herbaty. Ewentualnie wybierać lepsze dla zdrowia zamienniki klasycznego cukru. Ważna też jest kontrola nad kupowanymi produktami i dokładne czytanie składów na opakowaniach, ponieważ cukier może być często ukryty pod postacią szkodliwych słodzików lub wspomnianego i bardzo popularnego syropu glukozowo-fruktozowego.

cukier

 

Dobre zamienniki cukru

Trwała rezygnacja z cukru dla wielu osób może wydawać się niemalże niemożliwa do zrealizowania. Dlatego warto zastąpić zwykły rafinowany, stołowy cukier lub popularne słodziki innymi bardziej korzystnymi dla zdrowia zamiennikami. Wśród nich są:

   

  • Stewia

Jest numerem jeden wśród zamienników cukru, ponieważ nie zawiera kalorii. Charakteryzuje się prawie 300-krotnie większa słodyczą, niż klasyczny biały cukier, choć wyczuwalna może być nieco gorzkawa nuta. Pozyskiwana jest z krzewu Stevia rebaudiana, a właściwie z jej liści. Jej niewielka ilość szybko zaspokaja potrzebę organizmu na cukier, hamując przy tym apetyt. Jest także korzystna dla cukrzyków, ponieważ zwiększa tolerancję glukozy i stabilizuje poziom cukru we krwi. Warto również wspomnieć, że liście stewii wyróżniają się zawartością potasu, cynku, żelaza, wapnia, fosforu, magnezu i sodu, czyli ważnych mikroelementów oraz witaminy C, B2 i kwasu foliowego. Jednak wybieraj 100% czystą stewię bez dodatku dekstrozy (pochodna cukru prostego) lub erytrytolu (alkohol cukrowy uzyskiwany na drodze fermentacji). Są to zupełnie niepogrzebne zabiegi dużych koncernów, które na co dzień zajmują się masową produkcją słodzików lub towarów, w których skład wchodzą i zależy im na sprzedaży tych uzależniających substancji.

cukier

   

  • Ksylitol

Czasem zwany też „cukrem brzozowym” uzyskiwany jest z kory brzozy i charakteryzuje go niska kaloryczność. Dlatego polecany dla diabetyków lub osób na diecie odchudzającej.

 

  • Insulina

Jest pozyskiwana głównie z bulw cykorii, roślina ta znana jest ze swojego naturalnego słodkiego smaku i wykorzystywana jest często w kuchni. Inne jej źródła to też słonecznik bulwiasty (topinambur), karczoch, korzeń omanu, mniszek lekarski, korzeń łopianu, szparagi, czosnek, skorzonera (wężymord), por lub banany. Inulina ma bardzo małą zawartość kaloryczną, polecana jest diabetykom, osobom otyłym, a nawet przypisuje jej się nawet działanie odchudzające. Dodatkowo nie jest ona trawiona, dopiero w jelitach dochodzi do procesów fermentacji, w wyniku których praca jelit zostaje pobudzona. A także substancja ta zapobiega powstawaniu wzdęć i zaparć, zakwasza jelita, chroniąc w pewnym stopniu przed tworzeniem się polipów, wrzodów, nowotworów lub stanów zapalnych.

cukier

 

  • Syrop klonowy

To dobra opcja, ponieważ oprócz posmaku słodyczy, sok z drzewa klonowego wykazuje działanie przeciwzapalne, antybakteryjne i przeciwutleniające. Zawiera liczne cenne substancje chemiczne m.in. wapń, cynk, mangan, żelazo, potas oraz witaminy z grupy B. Polecany dla chorych na zespół jelita drażliwego, ponieważ jest on dobrze trawiony, z uwagi na małą zawartość fruktozy i glukozy, za to posiada w składzie głównie sacharozę. Inne zalety syropu klonowego to jego wpływ przeciwcukrzycowy, dzięki obecności polifenoli oraz kwasu abscysynowego, który pobudza produkcję insuliny przez trzustkę. Idealny jako słodki dodatek do dań, choć w rozważnych ilościach, ponieważ ma wysoki indeks glikemiczny.

 

  • Miód

Choć też jest słodki i kaloryczny, to stanowi on dobrą alternatywę i może pomóc w początkowej fazie rezygnacji z białego cukru. Dodatkowo naturalny, prawdziwy miód, taki „prosto z pasieki”, w którego produkcji uczestniczyły pszczoły jest ceniony za właściwości prozdrowotne i lecznicze. Jest dobry na przeziębienie, koi ból gardła i pomaga uporać się z chrypą. Jego zalety to również właściwości bakteriobójcze, przeciwwirusowe, antyoksydacyjne oraz nawet wspomaganie leczenia ran praktykowane już w starożytności. Warto mieć choć 1 słoiczek miodu w spiżarni, jeśli nie do herbaty to na czarną godzinę, aby zwalczyć pierwsze objawy grypy.

cukier

 

  • Cukier kokosowy

 Opisywany w smaku jako lekko karmelowy, podobny do cukru trzcinowego oraz bardzo aromatyczny. Powstaje z kwiatów, a właściwie pąków palmy kokosowej. Korzyści płynące z tej alternatywy to niski indeks glikemiczny oraz skład, w którym znajdują się minerały, witaminy i aminokwasy. 

 

  • Pełny cukier trzcinowy

Czyli taki który nie został poddany procesowi rafinacji, uzyskiwany za to podczas wyciskania i filtracji. Dzięki czemu zawarta w min melasa nie traci swoich naturalnych wartości odżywczych, witamin: C, B, A, niacyny, kwasu pantotenowego, choliny, kwasu foliowego, minerałów jak: magnez, wapń, selen, fosfor, mangan, żelazo lub miedź. Jego zaletą jest wolniejsze wchłanianie się cukru do krwioobiegu.

cukier

 

  • Melasa

Produkt uboczny podczas procesu rafinacji buraka cukrowego, trzciny cukrowej lub mączki chleba świętojańskiego (Karob). Ma konsystencję gęstego ciemnego syropu i może być wykorzystywana w kuchni do pieczenia słodkich cist lub ciasteczek np. pierniczków. Jednak według niektórych dietetyków nie jest ona polecana do bezpośredniego spożycia lub słodzenia napoi, właśnie ze względu na procesu ekstrakcji cukru (który może być zanieczyszczony pestycydami) i wysoką zawartość fruktozy. Jednak jeśli nie jesteś diabetykiem to możesz sięgnąć melasę – zwaną też czarnym złotem.

Zobacz także: Białko – wszystko o diecie i suplementacji

 

Jakich zamienników cukru unikać?

Są to substancje które przez lata były wykorzystywane na masową skale w przemyśle przetwórczym i produkcji wielu towarów spożywczych. Lecz po fali doniesień o ich szkodliwości i negatywnych skutkach np. rakotwórczych, potwierdzonych licznymi badaniami, powoli znikają ze sklepowych półek. Niestety bywa, że są nadal obecne w produktach spożywczych. Sprawdzaj, więc składy i koniecznie unikaj tych substancji:

  • Aspartam
  • Acesulfam K
  • Sacharyna
  • Cyklaminian
  • Sukraloza

Udostępnij dalej:

Inne artykuły

Back to top